Hoe coach je medewerkers bij het maken van een keuze die zo goed mogelijk bij hen past?
We hebben steeds vaker te maken met ethische dilemma’s. Kenmerkend voor een ethisch dilemma is dat er twee of meer oplossingen zijn, maar welke keuze er ook wordt gemaakt: er is sprake van een botsing tussen waarden en er zijn nadelige gevolgen. Hoe kun je als coach of coachend leidinggevende iemand in zo’n situatie helpen bij het maken van de meest passende keuze?
Een ethisch dilemma kan niet opgelost worden
Het is belangrijk om je te realiseren dat een ethisch dilemma niet opgelost kan worden en er altijd sprake is van een verlies. Bij een ethisch dilemma zijn er geen oplossingen in de zin van goed of fout. We zullen dus keuzes moeten maken in hoe we als mens met tegenstrijdige waarden om willen gaan.
Als coach of coachend leidinggevende kun je je gecoachte bewustmaken van waarden die belangrijk zijn, zodat de gecoachte kan kiezen uit verschillende mogelijkheden en de consequenties daarvan bewust aanvaardt. Als je gecoachte het bewustzijn krijgt hoe hij of zij een keuze maakt, dan zal dat innerlijke rust geven.
Hoe maak je een keuze bij een ethisch dilemma?
Je kunt als coach of coachend leidinggevende iemand begeleiden bij het toetsen van een keuze. Dat doe je door middel van de ethische toets en de legitimiteitstoets.
Ethische toets
Zoals we net al zeiden kan je gecoachte bij een ethisch dilemma rechts of linksaf slaan. Het is ja of nee. Bij de ethische toets leer je iemand om zijn of haar waarden te wegen en zo een kant te kiezen. Dat doe je aan de hand van het 4G-model. Samen met de gecoachte kijk je wat de gevolgde en de geschonden waarden zijn en stelt een actieplan op om de gevolgschade zoveel mogelijk te beperken. Vervolgens wordt deze keuze getoetst aan de gevoelswaarde. Dezelfde weging wordt er voor de andere kant gemaakt. Dat is een eerste handvat die je gecoachte helpt om te kiezen.
Legitimiteitstoets
Vervolgens is het belangrijk om de legitimiteit van een keuze te toetsen. Jouw gecoachte beantwoordt per keuze de volgende vragen:
- Mag het of moet het?
- Is het een sociaal acceptabele keuze?
- Is de actie doelmatig?
- Kan de actie slagvaardig worden uitgevoerd?
Hoe meer ja’s op deze vragen, hoe legitiemer de keuze is.
Als coach of coachend leidinggevende is het jouw rol om je gecoachte te leiden door de wereld van ethiek. Die is complex. We vormen nu ons standpunt over zaken als grensoverschrijdend gedrag op basis van veel meer informatie. Dat is zoeken voor je gecoachte: waar baseer ik mijn mening op? Hoe kijk ik naar deze situatie? Daarnaast verandert de maatschappij. We hebben sneller ons oordeel klaar liggen over een gebeurtenis. Wat vroeger kon, kan nu vaak niet meer. Als coach of coachend leidinggevende is het jouw taak om je gecoachte te navigeren door deze nieuwe wereld op zo’n manier dat je gecoachte zijn eigen waarden kan naleven. Zo goed mogelijk in ieder geval.
Wil je meer handvatten om mensen te helpen bij het maken van keuzes in lastige en complexe situaties? Mensen verantwoordelijkheid laten nemen voor hun eigen handelen en ze hierin motiveren?
Dan is de opleiding Strategisch Coachen heel waardevol voor je. Na het volgen van deze opleiding heb je de juiste handvatten om mensen op een positieve manier te begeleiden en je weet beter wie je bent en waar je naartoe wilt. Lees dan de ervaringen van eerdere deelnemers op Springest.