Hoe overwin je een high impact crisis? (1)

Corona

De wereld staat op zijn kop en er is al heel veel over gezegd en geschreven. Wellicht voor sommigen zelfs wel te veel, maar dat is een ander onderwerp. Graag nemen wij je de komende periode mee in een serie van artikelen, die je houvast en structuur bieden en je helpen goede keuzes te maken in deze onzekere tijden. Juist nu is het belangrijk om je zo goed mogelijk te focussen, zodat je met vertrouwen en energie – en in je kracht – positief door deze crisis heen komt. Met als kernvraag: ‘Hoe overwin je een high impact crisis?’ 

Miskennen: niets menselijks is ons vreemd

Eerst dachten we dat het een ver van onze bed show was in China en later in Iran. Tot het moment dat de eerste besmettingen in Noord-Italië een feit waren en er uitgerekend in deze regio veel Nederlanders op wintersport genoten van hun après-ski. De carnaval werd als vanouds gevierd en al snel werden de eerste besmettingen bekend in Nederland. Ach, ‘het is maar een griepje’, werd er door menigeen gedacht.

En toen kwam de klap…

“In Nederland schudden we vanaf nu geen handen meer” zei Mark Rutte, onze Minister-President. Kort daarop gevolgd door het moment dat Arie Slob, Minister Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media op zondag 15 maart 2020 aankondigt: “de scholen gaan dicht”. Stap voor stap worden beperkende maatregelen genomen gericht op social distancing. Allemaal met één doel voor ogen: #flattenthecurve, de snelheid van het verspreiden van het virus zoveel mogelijk inperken. Ineens hebben we te maken met een nieuwe en ongekende werkelijkheid: de Corona-crisis. Een realiteit, waarin onze persoonlijk en professionele leiderschaps- en crisismanagementvaardigheden meer dan normaal op de proef gesteld worden om met de snel veranderende en complexe situaties om te gaan.

Velen van ons leven zo’n eerste week in een roes, in een shock. Het on-werkelijke gebeurt, zoals in een film. Langzamerhand dalen de eerste vragen in:

• wat betekent deze crisis voor mij? Voor mijn gezin en familie? Voor mijn medewerkers, mijn bedrijf en organisatie?
• hoe ga ik strategisch om met deze crisis?
• wat draagt bij aan een oplossing en wat niet?
• tegen welke dilemma’s loop ik straks aan? En, hoe ga ik deze oplossen?
• welke moeilijke besluiten moet ik nemen? Nu, of straks?

Van crisis naar focus…en dan de gerichte actie

De impact van de crisis

In deze tijd is het belangrijk om te kijken naar: 1.wat is de impact van de crisis, 2. wat is onze focus en 3. welke actie ondernemen we.

De crisis is duidelijk

Een besmettelijk virus dat begon in China en uitgroeide tot een wereldwijde pandemie. Een van mens tot mens overdraagbaar ziekmakend virus dat leidt tot milde of ernstige klachten. Vooral ouderen en kwetsbaren met een zwakkere gezondheid lopen gevaar door de snelheid van de verspreiding en uiteindelijk een verwacht tekort aan IC-bedden om mensen te kunnen beademen.

Crisisinterventie: #flattenthecurve. 

In een sneltreinvaart worden maatregelen getroffen om de verspreiding van het virus te beteugelen: geen handen schudden, 1,5 meter afstand houden, scholen gaan dicht, zoveel mogelijk thuis werken en binnen blijven. Kinderen krijgen online les, voorlopig niet op bezoek bij opa en oma, patiënten in verpleeghuizen mogen geen bezoek meer ontvangen. Het is stil op straat. 

Consequenties zijn onontkoombaar – privé en zakelijk

Nederland is grotendeels stil komen te liggen. Veel bedrijven moeten letterlijk hun deuren sluiten, medewerkers worden naar huis gestuurd. ZZP-ers verliezen hun inkomsten. Veel flexwerkers worden ontslagen. De snelwegen zijn leeg en de beurzen zijn in een vrije val beland. Het kabinet kwam direct met een pakket aan maatregelen om ondernemers en bedrijven te steunen. Een high impact economische recessie wordt voorzien en roept een veelvoud aan dilemma’s op.

Mensen zijn in een soort roes, een soort shock. Er is verwarring over wat er aan het gebeuren is. Er is bezorgdheid over ouderen, de capaciteiten van de gezondheidszorg, de toekomst van bedrijfven, het voortbestaan van banen, een toenemend gemis aan contact en angst. Angst voor het grote onbekende dat komen gaat en waarvan niemand (nog) weet wat dat is. We spreken van een ‘high impact crisis’.

Focus is cruciaal

In een crisis is het belangrijk dat er daadkrachtig crisismanagement is om de impact van de klappen op te vangen. Het kabinet, de zorg- en foodsectoren, bedrijven, ondernemers, scholen, gemeentes en banken: zij zijn er allemaal op gefocust nu. En dat is goed. 

Focus op empowerment

Daarnaast is het ook belangrijk dat mensen ‘empowered’ worden, zodat ze eigenaarschap en verantwoordelijkheid nemen. Eén van de belangrijkste succesfactoren op weg naar (economisch) herstel. Mensen in hun kracht en met vertrouwen in de goede afloop, hebben een grotere kans om sterk uit de crisis te komen. Als ze ook winnend met elkaar samenwerken, zijn ze ijzersterk en bereiken ze hun doelen. Ook bij grote hobbels. Het is dan ook belangrijk om dit voor ogen te hebben en diep te vertrouwen. 

1. Schiet niet meteen in de actie vanuit angst, dan schiet je alle kanten op

Het is belangrijk eerst weten waar je staat. In alle paniek, hectiek en shock, weten veel mensen nog niet waar ze staan. Ze bevinden zich nog in de ontkenning in wat ze aan het overkomen is. En als je niet weet waar je staat, weet je ook niet hoe je bij je einddoel komt. Dat werkt hetzelfde als wanneer je op de landkaart wel de eindbestemming ziet, maar niet weet waar je je bevindt. Dan schiet je alle kanten op…

 2. Ga doelgericht aan de slag, begin bij het begin. 

De handen uit de mouwen steken, start bij het inzicht en echt weten waar je nu staat in deze crisis. Het eerste focuspunt die nu leidend is, is duidelijk te maken wat de echte en totale impact voor voor jou is, als persoon, als gezin, als bedrijf en als organisatie.

3. Hulpvragen

• Wat is de impact voor jou?
  • Bijvoorbeeld: ‘Ik raak geblokkeerd door de veelheid van nieuws en dat maakt mij bezorgd’ of: ‘ik weet niet hoe lang dit gaat duren en het voelt alsof ik werk zonder te weten waarvoor.’
• Wat is de impact voor je gezin?
  • Bijvoorbeeld: ‘Mijn kinderen krijgen online onderwijs en bewegen nu te weinig. Ze gamen steeds meer en raken naar binnen gekeerd.’
  • Bijvoorbeeld: ‘We zitten op een kluitje met elkaar. Dat geeft spanningen en korte lontjes. De sfeer wordt minder prettig.’
• Wat is de impact voor je werk?
  • Bijvoorbeeld: ‘We zien de omzet drastisch dalen en weten niet wat we moeten doen. We zijn bezorgd dat we gaan omvallen.’
  • Bijvoorbeeld: ‘Ik probeer online contact te houden met mijn managementteam en worstel met de vraag, hoe houd ik mijn mensen betrokken en gemotiveerd?’
• Wat is de impact voor je bedrijf?
  • Bijvoorbeeld: ‘We hebben net geïnvesteerd voor dit komende zomerseizoen met ons restaurant. We moesten dicht. We zijn bezorgd dat we binnen twee maanden omvallen als de steunmaatregelen te laat komen.’
  • Bijvoorbeeld: ‘Onze onderbouwing van ons businessplan naar de toekomst wankelt meer en meer. We hebben moeite om goede keuzes te maken. Er is geen houvast.’
• Wat is de impact voor ons in Nederland?
  • Bijvoorbeeld: ‘Er waren al financiële en personeelstekorten in onder andere de gezondheidszorg en in de rechtspraak. Deze lopen nu nog meer op. We lopen straks tegen allemaal stagnaties op en vertragingen’
  • Bijvoorbeeld: ‘Onze gezonde financiële positie in Nederland na jaren van bezuinigingen verdampt in een keer, andere landen staan er slechter voor. Het voelt alsof we straks als land geremd worden, doordat we andere landen op sleeptouw hebben te nemen.’

4. Richting kiezen en overgaan naar actie

Nu kun je een eerste richting kiezen. Als je je richting hebt gekozen, ontwikkel je en werk je aan meerdere strategieën om je doelen te realiseren. Je hebt nu je keuzes te maken voor welke strategie je kiest. Als je je strategieën hebt gekozen, kun je structuur aan gaan brengen en samenwerken. Hiermee leg je de basis voor effectieve acties om uit de high impact crisis te bewegen.

De komende weken delen we een aantal inzichten, stappen en acties met je. Omdat we het belangrijk vinden dat je goed door deze crisisperiode heen komt. Essentieel voor jezelf, jouw gezin, jouw bedrijf of organisatie. We zullen volgende keer in deel 2 diepere inzichten geven over hoe je van miskenning en  ontkenning naar veiligheid en stabilisatie beweegt.

TIP VOOR NU

‘Zorg goed voor jezelf, je naasten en elkaar. Houd 1,5 meter afstand en houd het hoofd cool. Focus op wat nu echt belangrijk is.’